Anne ve babanın çocuğun davranışlarının ...
Anne ve babanın çocuğun davranışlarının şekillenmesinde çocuğun başarılarını, doğru davranışlarını onaylanması gereken tavırlarını ödüllendirmesi önemlidir. Nasıl ki olumsuz davranışların ve hataların yok edilmesi için ceza yöntemine başvurulur aynı şekilde ödüllendirme yöntemini de uygun kullanmaları çocuk açısından önemlidir.
Çocuğun olumlu davranışlarının tasdiklenmesi bebeklik döneminde başlar. Bir hareket yaptıktan sonra bebek, anne ve babasının yüzüne bakar ve onlardan onay bekler. Eğer o tavır gülümseme, kafa sallama, ses ile onaylama, ona bir şey verme gibi davranışlarla onaylanırsa bebeğin o davranışı giderek güçlenir.
Çocuk istenilen davranışı gösterdiğinde anne babanın, bu davranışı için gösterdiği çabayı fark ettiğini, onu takdir ettiklerini, mutlaka göstermesi gerekir. Kimi zaman sonucu yanlış da olsa sadece harcadığı çaba için bile çocuğun takdir edilmesi ve neden olayın olumlu sonuçlanmadığı, gelecek sefere nasıl davranması gerektiği sabırla anlatılmalıdır.
Çocuğu ödüllendirmenin derecesi ve şekli yaş ve ailenin durumuna göre genelde değişiklik gösterir. Ama en iyi ödüllendirme maddi ödüllendirme değil, duygusal ödüllendirmedir. Kimi aileler ne yazık ki bu konuda yanılgı içindedir. Ödülün dozu ve veriliş zamanı çok önemlidir. Ödül önceden değil, istenen davranış yapıldıktan sonra verilmelidir. Bu Şekilde varılmak istenen noktaya, doğru bir yolla ulaşılacaktır.
Kendisine sürekli bir şeyler aldırmaya alışmış çocuk, gün gelecek en iyi ve en pahalı hediyelerle bile doyum bulamayacaktır. Hiçbir ebeveyn dünyayı satın alamaz. Ancak anne ve babaların duygusal ödüllerin yanı sıra imkanları dahilinde ek hediyeler vermesi de çocuğu ödüllendirmenin diğer bir yoludur.
Ebeveynler genellikle çocukları sözlü olarak överken gülümseme ya da kucaklama gibi diğer sosyal ödüllerin önemini gözden kaçırır. Ödüllerin sadece muhteşem performanslarda verilmesi gerektiği düşüncesi yanlıştır. Sessizce oyun oynamak veya şikayet etmeden ev işlerine yardımcı olmak gibi iyi davranışlar da ödüllendirilmelidir. Ödüllendirme, güçlendirilmesi gereken bir davranışı pekiştirir.
Sözel övgü en doğal ve en kolay uygulanan ödüllendirme biçimidir. Övgü gibi sosyal ödüller kullanmak ve çocuklara olumlu anlamda ilgi göstermek, çocuk davranışlarında kısa sürede büyük etkiler oluşturur ancak sözel övgü, çok fazla kullanıldığında etkili bir ödül olma özelliğini yitirebilir. Anne ve baba övgü konusunda yaratıcı olmaya çalışmalıdır.
Kullanılan övgü sözlerinin çeşitlendirilmesi gerekir. Eğer anne baba çocuğa günde 20 kere aferin diyorsa çocuk için bu övgü sözünün önemi azalacaktır.