Türk Tarihinde hüküm sürdükleri dönemde ...

 Türk Tarihinde hüküm sürdükleri dönemde yaptıkları ve geleceğe bıraktıklarıyla çok mühim tarihi misyon yüklenmiş Anadolu Selçuklu Devleti’nin hakkının verilmediğini kanısındayım. Büyük Selçukluların Anadolu topraklarına gelişi, Malazgirt Meydan Muharebesini kazanması Uc komutanlarınca Anadolu’da Beylikler kurulması sonrasında Anadolu hâkimiyetini sağlamaları Türkiye Selçuklularına nasip olmuştur. Tarihimizin en azametli dönemi olan Osmanlıların da nüvesini Anadolu Selçuklularının oluşturduğu söylenebilir. Bizans ile yapılan mücadele Anadolu coğrafyasına hükmetme konusunda yaptıkları da kayda şayandır. Dönemlerinde dünyanın en büyük tehlikesi Moğollarla mücadeleleri Anadolu’nun tamamen harap olmasını engellemiştir. Ayrıca Haçlı ordularıyla yaptıkları mücadeleler İslam tarihi ve dünya tarihi açısından önemli mihenk taşlarından olmuş tarihin akış seyrini etkilemişlerdir.
 Büyük Selçuklu Devleti’nin kurulmasından Malazgirt Zaferine kadar geçen otuz yıllık sürede, Anadolu’ya yönelen Türk akınları Bizans direncini kırmak ve bu toprakları vatan haline getirmek açısından önemliydi. Bazen Selçuklular orduları bazen de Türkmen grupları seferler düzenleyerek Orta Anadolu’ya kadar ilerlediler. Malazgirt zaferi ile açılan Anadolu kapılarından akın akın girmeye başladılar. Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah Antakya’dan Anadolu’ya girdi. Konya ve çevresini Rumlardan alarak bin yetmiş beş yılında İznik’i fethederek istiklalini ilan etti. Süleyman Şah bu yeni devleti kurmakla hem Anadolu’ya göçmüş Türkmenleri birleştirdi, hem de göçebe Oğuzların daha büyük kitleler halinde Anadolu’ya gelmelerini sağladı.
 Süleyman Şah kurmaya çalıştığı birliği kuvvetlendirmek için bin seksen iki yılında Çukurova’ya bir sefer düzenledi. Adana, Tarsus ve Misis bölgesini zapt etti, Antakya’yı aldı.
 Daha sonra Halep muhasarası sırasında Şam Meliki Tutuş ile arası açıldı ve yaptığı savaşta vefat etti. Yerine İznik’te vekil bıraktığı Ebu Kasım devleti dağılmaktan kurtararak bin doksan iki yılına kadar yönetti. Daha sonra Birinci Kılıçarslan Selçuklu tahtına geçti. Fakat onu bir sürpriz bekliyordu. Zira birinci Haçlı Seferine katılan prens orduları Anadolu’dan geçti. Birinci Kılıçarslan prens orduları karşısında yeterli olamadı. Zamanında diğer Müslüman beyliklerden de yardım alamayınca başkent İznik Bizans’ın eline geçti. Birinci Kılıçarslan kendini toparlayarak Konya’yı başkent yaptı. Haçlılardan çekinen Bizans imparatoru ile bir anlaşma yaptıktan sonra doğu seferine gitti. Malatya ve Musul’u fethetti. Birinci Kılıçarslan tıpkı babası gibi batı yerine doğuya yönelince Büyük Selçuklular ile karşı karşıya geldi. Neticede Emir Çavlı ile yapılan savaşta Habur nehrinde boğularak öldü.
 Anadolu Selçuklu Devleti bu süreçte bir kez daha saltanat fasılası yaşadı. Bin yüz on yılında Şahinşah Konya’da tahta çıktı. Fakat saltanatı fazla sürmedi. Danişmendlilerin desteğini alan Birinci Sultan Mesud Selçuklu tahtını ele geçirdi. Bizanslılara karşı başarılı mücadeleler yaptıktan sonra İkinci Haçlı seferine katılan Avrupalı ordularla savaşa girdi. Alman imparatoru İkinci Konrad’ı hezimete uğrattı. Haçlı Seferlerinde elde edilen başarılar, Selçuklu Devleti’nin gücüne güç ününe ün kattı. Devlet istikrarlı bir yükselişe geçmiş oldu. Sultan Mesud’un ölümü üzerine oğlu İkinci Kılıç Arslan yerine geçti. Babası zamanında başlayan siyasi, askeri, medeni ve maddi hamleler daha da ilerleyerek devam etti. Yeni sultan önce iç meselelerle uğraştı. Bizans imparatoru ile anlaşmayı yenileyerek doğu seferine çıktı.
 Mengücekoğullarını tabiiyetine aldı. Sakarya’dan Fırat boylarına kadar Anadolu Selçuklu topraklarını genişletti. İkinci Kılıç Arslan’ın bu başarıları Bizans imparatoru Manuel’i endişelendiriyordu. Manuel, Batı Anadolu’daki Türkmen hareketlerini bahane ederek bizzat büyük bir ordu ile Konya üzerine yürüdü. İkinci Kılıç Arslan’ın barış isteklerini reddeden Manuel’in yüz bini aşan ordusu ile Selçuklu Devletini yıkma kararında olduğu anlaşılıyordu. İkinci Kılıç Arslan ordusu ile hareket edip Miryakefalon mevkiine geldi. Yapılan savaşta, Türkler ikinci Malazgirt zaferini kazandılar. Böylece Bizanslıların Türkleri Anadolu’dan atma ümitleri yıkıldı. Selçuklular Uluborlu, Eskişehir, Kütahya bölgelerini fethettiler. Adalar denizine ulaştılar. Danişmend toprakları ve Çukurova da zapt edildi.
 Ülkesini güvenlik altına alan İkinci Kılıç Arslan, kendisini yorgun hissederek topraklarını eski Türk hâkimiyet geleneğine göre, on bir oğlu arasında paylaştırdı.