Cezanın suç işleyen kişinin toplum bakı...
Cezanın suç işleyen kişinin toplum bakımından zararsız hale getirilmesini amaçlayan etkisine önleme etkisi denilir. Bu itibarla, önleme, kişinin işlemiş olduğu fiilin haksızlık oluşturduğu konusunda uyarıda bulunmaya yöneliktir. Ceza, suçluyu ıslah etmek suretiyle, tekrar suç işlemesine engel olmalıdır. Önleme bakımından cezanın amacı misilleme veya fail üzerinde etki sağlamak değildir.
Gerçekten infaz hukukunun esas amacı failin yeniden suç işlemesini önlemek, hükümlünün gelecekte tekerrürden uzak kalabilmesi için gerekli yeteneği kazanmasını sağlamaktır. Nasıl ceza veya ceza muhakemesi hukuku faili obje olarak değil, hakları ve yükümlülükleri bulunan bir muhakeme kişisi olarak kabul ediyorsa, infaz hukuku da suçluyu sadece suçlu olarak göremez. Onun insan yüzüyle de ilgilenmeli, onu öne çıkaracak kurumlar içermelidir. O halde suçlu ya da hükümlüde hakları ve yükümlülükleri olan bir hukuk süjesidir.
Sosyalleşme, insanın içinde yaşadığı topluma uyum sağlaması, toplumla bütünleşmesi ya da özdeşleşmesi anlamını taşır. Bugün infazın amacının, haklı olarak iyileştirme yani hükümlünün eğitimi değil, onun yeniden sosyalleştirilmesi, diğer bir deyişle topluma kazandırılması olduğu ifade edilmektedir. Yeniden topluma kazandırma insan kişiliğinin değiştirilmesi çabası olmayıp hükümlünün yeniden özgürlüğüne kavuşması halinde üretken ve kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmak olmalıdır.
Görüldüğü üzere infazın amacı sadece önlemeyi sağlamaktır. Bu maksatla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek ve toplumu suça karşı korumak değil hükümlünün yeniden sosyalleşmesini sağlamak, üretken, kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmaktır.
Kanunda yer alan iyileştirme kavramından anlaşılması gereken, hem özel tedavi edici tedbirlerin uygulaması hem de hükümlülerin eğitim öğretim yoluyla, suç işleme eğiliminden uzaklaştırılmasıdır. Bu anlamda cezanın infaz edilmesinden kaynaklanan zararlı etkileri ortadan kaldırmaya uygun görünen tüm çaba ve aktiviteler iyileştirme kavramı içinde yer alır. İyileştirme faaliyetleri, yeniden topluma kazandırma amacı taşıyan ve bu amaca hizmet eden faaliyetlerdir. İnfaz hukukunda kuralların hemen uygulanması esastır. Buna ilişkin düzenleme Türk ceza kanununun ilgili maddesinde yer alır ve buna göre infaz rejimine ilişkin hükümler derhal uygulanır.